آزمایش های پاتولوژی
در تشخیص و مدیریت طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها نقش حیاتی دارند. در ادامه به انواع بیماری‌هایی که با استفاده از این آزمایشات تشخیص داده می‌شوند، اشاره می‌شود:
1. سرطان‌ها و تومورها
آزمایشات پاتولوژی به‌ویژه در تشخیص و طبقه‌بندی انواع سرطان‌ها اهمیت دارند:
• کارسینوم‌ها (Carcinomas): مانند سرطان پستان، ریه، پروستات، کولون، و معده.
• سارکوم‌ها (Sarcomas): مانند سارکوم استخوان و بافت نرم.
• لنفوم‌ها (Lymphomas): شامل لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین.
• لوسمی‌ها (Leukemias): انواع مختلف لوسمی حاد و مزمن.
• ملانوما (Melanoma): سرطان پوست.
2. بیماری‌های التهابی و عفونی
تشخیص و تعیین نوع و شدت بیماری‌های التهابی و عفونی با استفاده از پاتولوژی انجام می‌شود:
• بیماری‌های التهابی روده (IBD): مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
• عفونت‌های ویروسی و باکتریایی: شناسایی عوامل عفونی در بافت‌ها با استفاده از تکنیک‌هایی مانند IHC و PCR.
• بیماری‌های گرانولوماتوز: مانند سل و سارکوئیدوز.
3. بیماری‌های خودایمنی
آزمایشات پاتولوژی برای شناسایی تغییرات بافتی و سلولی مرتبط با بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شوند:
• لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE):
• آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis):
• واسکولیت‌ها (Vasculitides): مانند پلی‌آنژیت میکروسکوپیک.
4. بیماری‌های کبدی
شناسایی بیماری‌های مختلف کبدی با استفاده از بیوپسی کبد و بررسی‌های هیستوپاتولوژیک انجام می‌شود:
• هپاتیت‌های ویروسی: مانند هپاتیت B و C.
• کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH):
• سیروز کبدی:
آزمایشگاه ایران زمین
۳۸۴۷۹۰۱۰
5. بیماری‌های کلیوی
بیوپسی کلیه و بررسی‌های میکروسکوپی برای تشخیص بیماری‌های کلیوی ضروری است:
• گلومرولونفریت‌ها (Glomerulonephritis):
• نفروپاتی دیابتی (Diabetic Nephropathy):
• بیماری‌های توبولواینتراستیشیال (Tubulointerstitial Diseases):
6. بیماری‌های پوستی
آزمایشات پاتولوژی در تشخیص بیماری‌های پوستی و تعیین نوع ضایعات نقش دارند:
• پسوریازیس (Psoriasis):
• لیکن پلان (Lichen Planus):
• پمفیگوس (Pemphigus):
• ملانوما و سایر سرطان‌های پوستی:
7. بیماری‌های ریوی
نمونه‌برداری و بررسی بافت‌های ریوی برای تشخیص بیماری‌های مختلف ریوی استفاده می‌شود:
• سرطان ریه:
• پنومونی‌ها (Pneumonias):
• بیماری‌های بینابینی ریه (Interstitial Lung Diseases): مانند فیبروز ریه.
8. بیماری‌های غدد و هورمونی
بیوپسی و بررسی‌های هیستوپاتولوژیک برای تشخیص بیماری‌های غدد درون‌ریز استفاده می‌شوند:
• تیروئیدیت‌ها (Thyroiditis):
• آدنوم‌ها و کارسینوم‌های تیروئید:
• تومورهای آدرنال:
9. بیماری‌های گوارشی
تشخیص بیماری‌های گوارشی با استفاده از بیوپسی‌های گوارشی و بررسی‌های پاتولوژیک انجام می‌شود:
• بیماری سلیاک (Celiac Disease):
• پولیپ‌ها و سرطان‌های کولورکتال:
• گاستریت و زخم معده:
10. بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی
آزمایشات پاتولوژی برای تشخیص تومورها و بیماری‌های دژنراتیو مغز و نخاع استفاده می‌شوند:
• گلیوماها (Gliomas):
• مننژیوما (Meningioma):
• بیماری‌های دژنراتیو: مانند آلزایمر.
کاربردهای مختلف هر نوع آزمایش:
بیوپسی و بررسی بافت‌شناسی:
• تشخیص نوع و درجه تومور.
• ارزیابی مرزهای تومور برای برنامه‌ریزی جراحی.
ایمونوهیستوشیمی (IHC):
• تعیین بیان پروتئین‌های خاص برای انتخاب درمان‌های هدفمند.
• تشخیص افتراقی بین تومورهای خوش‌خیم و بدخیم.
سیتولوژی:
• شناسایی سلول‌های سرطانی در مایعات بدن.
• تشخیص تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌های دهانه رحم.
آزمایش‌های مولکولی:
• شناسایی جهش‌های ژنتیکی در سرطان‌ها.
• تعیین حساسیت به درمان‌های هدفمند.
ایمونوفلوئورسانس:
• شناسایی آنتی‌بادی‌های خاص در بیماری‌های خودایمنی.
• شناسایی عفونت‌های ویروسی و باکتریایی.
این آزمایشات به پزشکان و پاتولوژیست‌ها کمک می‌کنند تا بیماری‌ها را دقیق‌تر تشخیص دهند، برنامه‌های درمانی مناسب را طراحی کنند و پیش‌آگهی بیماران را ارزیابی کنند.
